USG dna miednicy to badanie przeprowadzane w zakresie uroginekologii. Pozwala ocenić budowę i funkcje pęcherza oraz cewki moczowej. Przeprowadzane jest u kobiet metodą dopochwową lub zewnątrzbrzuszną. Uroginekologia to dziedzina zajmująca się wszelkimi zaburzeniami w obrębie układu moczowo-płciowego u kobiet. Obejmuje nie tylko badania diagnostyczne, ale także fizjoterapię. Na czym polega USG dna miednicy i kiedy warto je wykonać?
Czym jest USG dna miednicy?
USG dna miednicy jest obecnie standardem w diagnostyce zaburzeń układu moczowo-płciowego. Stosowane jest w przypadku problemów z oddawaniem lub trzymaniem moczu, a także w przypadku obniżenia ścian pochwy.
W trakcie tego badania lekarz może ustalić ogólną kondycję układu moczowo-płciowego: ocenia stan cewki moczowej oraz pęcherza, a także przepony moczowo-płciowej. Badanie pozwala zobrazować szczegółową anatomię i stan narządów tzw. miednicy mniejszej. Dzięki temu możliwe jest zauważenie zmian w ich położeniu, strukturze, a także uwidocznienie wszelkich uszkodzeń w obrębie miednicy mniejszej, np. powięzi czy mięśni dna miednicy, zarówno w spoczynku, jak i podczas napinania mięśni.
Jak przebiega badanie?
Badanie USG dna miednicy przeprowadza się metodą dopochwową (transwaginalną) lub transabdominalną, czyli przez zewnętrzne powłoki brzuszne.
Metoda transwaginalna przypomina tradycyjne USG macicy - pacjentka musi rozebrać się od pasa w dół, a lekarz wprowadza sondę przez pochwę. Metoda transabdominalna przypomina zaś USG jamy brzusznej - pacjentka musi jedynie odsłonić brzuch, a sonda z żelem prowadzona jest po ścianach brzucha.
Obie metody wykazują dużą skuteczność w diagnostyce zaburzeń układu moczowo-płciowego.
Kiedy wykonać USG dna miednicy?
Wskazaniem do wykonania USG dna miednicy są wszelkie zaburzenia w obrębie układu moczowo-płciowego, a także przygotowanie do zabiegów i operacji. Uroginekologia zajmuje się nie tylko zaburzeniami układu moczowego, ale także wszelkimi nieprawidłowościami anatomicznymi.
Najczęściej badanie wykonuje się metodą transwaginalną. Sonda dopochwowa, która emituje ultradźwięki, wprowadzana jest do miednicy mniejszej, a na ekranie monitora widoczny jest obraz w czasie rzeczywistym.
USG dna miednicy warto wykonać w przypadku:
-
diagnostyki nietrzymania moczu, także wysiłkowego,
-
przygotowania do operacji ginekologicznej lub urologicznej,
-
diagnostyki powikłań pooperacyjnych (w leczeniu nietrzymania moczu),
-
kontrola po operacji (w przypadku nietrzymania moczu lub obniżenia narządów miednicy mniejszej),
-
ocena skuteczności wdrożonego leczenia.
Po wykonaniu badania możliwe jest ustalenie konkretnej drogi leczenia: może to być farmakoterapia, leczenie operacyjne, a także rehabilitacja pod okiem fizjoterapeuty uroginekologicznego. Można także łączyć wszystkie te metody, aby uzyskać jak najlepsze metody leczenia.
USG dna miednicy w diagnostyce nietrzymania moczu
Ponieważ USG dna miednicy najczęściej zleca się w przypadku nietrzymania moczu, specjalista, który zleca badanie, musi wiedzieć, jaką drogę leczenia zalecić pacjentce (w zależności od wyników badań).
Może to być stosowanie leków lub specjalnych wkładek dopochwowych (pessarów), które podtrzymują obniżone narządy. Wkładki te dodatkowo wspomagają pracę zwieracza cewki moczowej.
W leczeniu nietrzymania moczu stosuje się także leczenie operacyjne oraz rehabilitację. Pacjentce zaleca się ćwiczenia zwiększające napięcie dna miednicy. Czasem zaleca się także zabieg elektrostymulacji.
Obniżenie narządów miednicy mniejszej
Obniżenie narządów miednicy mniejszej (inaczej POP - Pelvic Organ Prolapse) to częsta przyczyna nietrzymania moczu. Aby więc pozbyć się krępującego problemu, należy zacząć od usunięcia czynnika, który dolegliwości wywołuje.
POP najczęściej dotyczy kobiet po menopauzie, ponieważ na skutek obniżenia poziomu estrogenów zmniejsza się także siła tkanek łącznych w obrębie układu moczowo-płciowego. Choroba często wiąże się z dysfunkcją więzadeł oraz mięśni dna miednicy.
Obniżenie narządów miednicy mniejszej skutkuje nietrzymaniem moczu, ciągłym uczuciem parcia oraz bólem podczas oddawania moczu czy współżycia. Dolegliwości nasilają się podczas zwiększenia ciśnienia w jamie brzusznej, np. podczas ćwiczeń fizycznych.
Po wykonaniu badania USG dna miednicy, które pozwoli ocenić stan narządów i stopień zaawansowania choroby, dobierany jest sposób leczenia. Mogą to być pierścienie (wkładki) dopochwowe, leczenie estrogenami, a także elektrostymulację oraz rehabilitację.
Jak się przygotować do USG dna miednicy?
Nie ma szczególnych wytycznych, co do postępowania przed badaniem ultrasonograficznym dna miednicy. Pacjentka nie musi być na czczo, ale należy przyjść na badanie z wypełnionym pęcherzem. W tym celu warto wypić ok. 1.5 litra wody na dwie godziny przed zgłoszeniem się do gabinetu USG.
Dodatkowo należy zabrać ze sobą wyniki wszystkich dotychczas wykonanych badań, które dotyczyły układu moczowo-płciowego: wyniki badań krwi, podstawowej morfologii, a także wyniki tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego (jeśli takie były robione).
Jeśli pacjentka miała robione tradycyjne USG jamy brzusznej lub USG macicy, także powinna wziąć ze sobą wyniki, szczególnie kiedy badanie wykonywane było w innej placówce, niż USG dna miednicy.