Okołoporodowe uszkodzenia krocza podczas porodu siłami natury zdarzają się nierzadko. Najczęściej są to pęknięcia skóry oraz błony śluzowej pochwy, ale mogą się także zdarzyć znacznie poważniejsze urazy w postaci uszkodzeń mięśni krocza, a nawet mięśni zwieracza odbytu. Do tych ostatnich zwykle dochodzi na skutek porodu zabiegowego, ale zdarzają się także podczas fizjologicznego, szczególnie jeśli rodzi pierworódka. Uszkodzenie mięśni krocza po porodzie zwykle ma mniej lub bardziej poważne konsekwencje. W wyniku urazu tkanek miękkich kanału rodnego może dojść do krwotoku, nieprawidłowego gojenia się ran i ich zakażenia. Uraz krocza objawia się też dokuczliwym bólem, pojawieniem przetoki, a nawet nietrzymaniem stolca. Co więcej, powoduje znaczne pogorszenie jakości współżycia i może skutecznie zniechęcić kobietę do podejmowania aktywności seksualnej.
Jeśli podczas porodu dojdzie do uszkodzenia krocza, konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki poporodowej. Dobry ginekolog powinien dokonać oceny stanu krocza po porodzie: powinien ocenić stan tkanek miękkich i wdrożyć odpowiednie metody leczenia. Część tego typu urazów wymaga zabezpieczenia chirurgicznego, zwłaszcza jeśli doszło do trudno gojących się pęknięć. Kolejnym krokiem jest przekazanie pacjentce zaleceń dotyczących odpowiedniej pielęgnacji krocza i zabiegów higienicznych przyspieszających proces gojenia rany. Jeśli pomimo wdrożonych działań ból i nieprzyjemne dolegliwości nie ustępują, należy zgłosić się do doświadczonego lekarza specjalisty, który przeprowadzi dalszą diagnostykę i pomoże pozbyć się bolesnego i dokuczliwego problemu.
Pęknięcie krocza to jedno z najczęstszych powikłań porodowych. Czy istnieje możliwość zapobiegania pęknięciu krocza w czasie porodu? Badania pokazują, że możemy temu w pewnym stopniu zapobiec urazowi poprzez zadbanie o:
-dokładną wiedzę na temat tego, jakie są przyczyna pęknięcia krocza podczas porodu
-dobrego prowadzącego poród, który ma doświadczenie
-trzymanie się rekomendacji medycznych
Czym jest pęknięcie krocza i czym różni się od nacięcia krocza?
Podstawową czynnością chroniącą krocze przed samoistnym pęknięciem jest nacięcie chirurgiczne krocza, dokonywane w odpowiednim momencie i w kontrolowanych warunkach. O ile nacięcie krocza dokonane przez lekarza goi się zwykle szybko, o tyle samoistne pękniecie krocza może przynieść ze sobą liczne powikłania zdrowotne i wpłynąć negatywnie na dalszą jakość życia.
Kontrolowanego nacięcia krocza podczas porodu dokonuje położna lub lekarz. Nacięcie dokonuje się w pozycji pośrodkowo-bocznej. Większość lekarzy wstrzymuje się do ostatniej chwili przed nacięciem krocza, jednak, z drugiej strony, jest to podstawowy zabieg ratujący przed uszkodzeniem krocza. Od doświadczenia lekarza zależy to, czy odpowiednio wyczuje moment, w którym jest jeszcze szansa na ochronę krocza poprzez jego nacięcie.
Pękniecie krocza – klasyfikacja ze względu na rozległość urazu:
Krocze może pęknąć jedynie powierzchownie, naruszając jedynie powierzchniowe struktury. Mamy wówczas do czynienia z pęknięciem krocza I stopnia. Rozdarcie obejmuje wówczas wyłącznie nabłonek pochwy lub skórę, która okala krocze.
Gdy uszkodzenie jest bardziej rozległe i dotyczy również mięśni krocza, mamy do czynienia z II stopniem uszkodzenia.
Pęknięcie krocza, któremu towarzyszy uszkodzenie mięśnia zwieracza, klasyfikowane jest jako III stopień uszkodzenia.
W przypadku IV stopnia uszkodzenia krocza, naruszeniu ulegają nie tylko zwieracze, ale także odbytnica i błona śluzowa.
Pęknięcie krocza – czynniki ryzyka
Badania pokazują, że ryzyko pęknięcia krocza jest największe u kobiet, które rodzą po raz pierwszy. Dodatkowo wzrasta, gdy czas porodu przedłuża się oraz gdy podczas porodu używa się kleszczy lub próżnociągu. Im większa waga urodzeniowa płodu oraz im większa jest wysokość krocza, tym większe jest również ryzyko, że krocze pęknie samoistnie i nacięcie jest wówczas konieczne. Dodatkowo, pęknięciu krocza sprzyja nieprawidłowe ułożenie główki dziecka podczas porodu. Dane statystyczne donoszą również, że na pęknięcie krocza podczas porodu narażone są najczęściej Azjatki.
Leczenie pękniętego krocza
Bezpośrednio po porodzie, pęknięte krocze zostaje zaopatrzone przez lekarza ginekologa. Jeśli mamy do czynienia z pęknięciem rozległym, obejmującym odbytnicę i zwieracze, potrzebna jest interwencja chirurgiczna. Bardzo ważny jest tutaj czas odbycia zabiegu naprawczego – nie powinien być dłuższy niż 6 godzin od momentu rozejścia się skóry i/lub mięśni.
Pęknięcie krocza podczas porodu – możliwe powikłania
Konsekwencje zdrowotne, które przynosi ze sobą poród, w którego przebiegu pękło krocze, mogą obejmować pojawienie się takich problemów jak:
- nietrzymanie moczu i stolca,
- rozwinięcie się krwiaków
- przewlekły ból (lub ból odczuwany w trakcie stosunku)
- wypadanie pochwy i/lub macicy
- samoistne rozchodzenie się ran krocza
- powstanie stanów zapalnych krocza, przechodzących w zakażenie
- pojawienie się groźnej przetoki pochwowo-odbytniczej
- wzmożenie problemu nietrzymania gazów
Problemy te mogą pojawić się bezpośrednio po zaopatrzeniu rany, jak i po dłuższym czasie po porodzie (do kilku lat).
Leczenie pękniętego krocza
Leczenie pękniętego krocza Wrocław obejmuje zabieg naprawczy dokonywany bezpośrednio po urazie (i antybiotykoterapię), rehabilitację po wygojeniu się rany (obejmującą systematyczne wykonywanie ćwiczeń mięśni dna miednicy i zwieraczy), a w niektórych przypadkach również elektrostymulację. Rokowania dla całkowitego pozbycia się problemu są lepsze, gdy postępowanie naprawcze, następujące bezpośrednio po porodzie jest szybkie, fachowe oraz jeśli dalsza opieka nad pacjentką jest kompleksowa.